Jeroen Steenbeek

Soevereine Staten

Paperback

Na betaling van uw bestelling krijgt u het boek opgestuurd.

Zie voor een samenvatting van de plot: onderaan de pagina.

19,90 incl. btw

Op voorraad

Artikelnummer: 9789082739602 Categorieën: ,

Beschrijving

Na betaling van uw bestelling krijgt u het boek opgestuurd.

Plot

Johan
Er wordt op de deur geklopt. Nee, geslagen. Nee, geramd. Hij wil de deur intrappen.

Maurits
Wie is het?

Johan
De Spaanse koning. Hij lijkt een beetje op mijn vader.

Uit het leven gegrepen
Het verhaal van Soevereine Staten is gebaseerd op ware gebeurtenissen uit het leven van Johan van Oldenbarnevelt ten tijde van de Nederlandse opstand tegen de Spaanse koning in de 16e en 17e eeuw. Het verhaal loopt van de moord op Willem van Oranje op 10 juli 1584 tot en met de executie van Johan Van Oldenbarnevelt op 13 mei 1619.

De moord op Willem van Oranje en de problematische opvolging
Als pensionaris van Rotterdam is Johan van Oldenbarnevelt al zijdelings betrokken bij de opstand tegen de Spaanse koning. Wanneer Willem van Oranje op 10 juli 1584 bij een aanslag om het leven komt is er geen directe opvolging: Filips Willem – de oudste zoon van Willem van Oranje – zit gevangen en zijn jongste zoon Maurits is pas 16 jaar oud en kan de titel van stadhouder op dat moment niet op zich nemen.

Van Oldenbarnevelt als mentor van de geboren prins van Oranje
De Staten van Holland en Zeeland besluiten dat Maurits van Nassau, geboren prins van Oranje, op zijn 18e verjaardag de titel Stadhouder van zijn vader zal overnemen. Johan van Oldenbarnevelt wordt door dezelfde Staten aangesteld als mentor van de jonge Maurits om hem voor te bereiden op zijn taken als stadhouder.

Paulus Buys en de inmenging van Koningin Elizabeth
Paulus Buys neemt in de tussenliggende periode als raadspensionaris de honneurs waar en onder zijn leiding in de Staten-Generaal weet hij Koningin Elizabeth te verleiden om de Graaf van Leicester te sturen om zodoende de prille republiek te beschermen tegen de oprukkende Hertog van Parma. De Hertog van Parma rukt vanuit de Zuidelijke Nederlanden op om ook de Noordelijke Nederlanden in te nemen voor de Spaanse vorst.

Eigen koers van Maurits van Nassau en Johan van Oldenbarnevelt
Maurits blijkt weinig affiniteit te hebben met het politieke aspect van zijn functie maar des te meer met de militair strategische kant. Op zijn 18e verjaardag wordt Maurits van Nassau – geboren prins van Oranje – aangesteld als Stadhouder van Holland en Zeeland en schuift hij Johan van Oldenbarnevelt direct naar voren als zijn nieuwe raadspensionaris. Van Oldenbarnevelt krijgt daarmee de machtigste politieke positie in de nog prille republiek. Als raadspensionaris is hij tevens de hoogste bestuurder in De Staten-Generaal en daarmee het landsbestuur. Alle belangrijke stukken ten aanzien van de republiek moeten door zijn hand.

De komst van de Graaf van Leicester is tegen het zere been van Maurits en Van Oldenbarnevelt. Beiden zijn fel gekant tegen elke vorm van inmenging van welke buitenlandse mogendheid dan ook. Zeker wanneer het lijkt alsof de Graaf van Leicester opzettelijk steden overlevert aan de Spaanse troepenmacht. Van Oldenbarnevelt en Maurits van Nassau werken nauw samen om de Graaf het land uit te werken en voor eens en altijd de soevereiniteit van De Nederlanden zeker te stellen. Hun plan werkt. Robert Dudley – de Graaf van Leicester – verlaat het land en met het op één na belangrijkste politiek document uit onze Vaderlandse geschiedenis – de Justificatie of Deductie – wordt de soevereiniteit van de republiek voor eens en altijd zeker gesteld.

10 gouden jaren en de kentering in de vertrouwensrelatie
Maurits hervormt met behulp van zijn neef Willem Lodewijk het Staatse leger door gebruik te maken van tactieken uit de Griekse en de Romeinse periode. Samen met Van Oldenbarnevelt weten ze in voor- en tegenspoed de Spanjaarden rond 1598 op hun knieën te dwingen. In het jaar 1600 overspeelt Johan Van Oldenbarnevelt echter zijn hand wanneer hij Maurits van Nassau en het staatsleger met behulp van de Staten-Generaal dwingt om diep in vijandelijk gebied de haven bij Duinkerken in te nemen. De haven was een belangrijk economisch gedreven militair doel. Het zou de vele tolheffingen op zee en daarmee de kosten van De Republiek enorm verlagen. Maurits en zijn neef Willem Lodewijk waren fel tegenstander maar moesten zich schikken in de opdracht van de Staten-Generaal. Maurits en het Staatse leger werden bij Nieuwpoort verrast. Hoewel er zeer zware verliezen werden geleden en Maurits zelf bijna was omgekomen wist hij de slag ternauwernood te redden. Een breuk in het onderlinge vertrouwen tussen hem en Van Oldenbarnevelt was echter onomkeerbaar ontstaan.

Twaalfjarig bestand
Aan het begin van de 17e eeuw wordt een twaalfjarig bestand gesloten. Maurits had liever doorgevochten en was eigenlijk tegenstander van het bestand. Het zou de Spanjaarden de ruimte geven om op adem te komen. Van Oldenbarnevelt stelde het economische belang van de Republiek voorop. Zijn credo was: zonder geld geen republiek. Hoewel Maurits hiervan de logica in zag geloofde hij meer in overtuiging als drijvende kracht achter de opstand en de republiek.

Innerlijk conflict
Hoewel de dreiging van de Spanjaarden tijdelijk weg was door het bestand kwamen de onlusten binnen De Republiek meer en meer aan de oppervlakte te liggen. De gemeenschappelijke vijand had die onrust altijd onderdrukt maar nu er geen externe dreiging was begon er een tweestrijd binnen de protestantse kerk tussen remonstranten enerzijds en contraremonstranten anderzijds. Of beter gezegd: tussen republikeinen enerzijds en Oranjegezinden anderzijds. Dit dreef het conflict tussen Maurits van Nassau en Johan van Oldenbarnevelt op de spits. Van Oldenbarnevelt wil dat het Staatse leger ingrijpt om de onlusten de kop in te drukken, Maurits weigert. En dus ziet Van Oldenbarnevelt zich gedwongen om zelf in te grijpen. In de Staten van Holland loodst hij een resolutie door de vergadering die het mogelijk maakt dat Hollandse steden zelf huurlingen mogen aannemen om onlusten tegen de remonstranten (de republikeinen) te stoppen en te voorkomen.

Hoogverraad
In de Staten-Generaal maakt men zich zorgen om de afwijkende houding van Holland en tegelijkertijd was Maurits van Nassau begonnen om remonstrantse bestuurders te vervangen door meer Oranjegezinde contra remonstrantse bestuurders waardoor Van Oldenbarnevelts positie onder druk kwam te staan.

De Staten-Generaal geeft Maurits van Nassau als aanvoerder van het Staatse leger de opdracht om de orde en bewaking van De Republiek te herstellen – alléén het Staatse leger heeft de bevoegdheid in te grijpen. Tevens krijgt hij de opdracht de verraders op te pakken.

Maurits van Nassau heeft nu een volmacht om de orde in Holland te herstellen en de ondermijnende huurtroepen te ontslaan. De machtsbalans was omgeslagen van republikeinen naar Oranjegezinden en dus had Maurits van Nassau – Prins van Oranje – zijn mandaat om voor eens en altijd met Van Oldenbarnevelt af te rekenen. Van Oldenbarnevelt werd gevangengenomen.

Berechting
De Staten-Generaal stelde een bijzondere politieke rechtbank in bestaande uit 24 rechters onder leiding van Reinier Pauw. Van Oldenbarnevelt werd veroordeeld tot hoogverraad met als vonnis de doodstraf. Van Oldenbarnevelt weigerde een gratieverzoek te doen omdat dit zou betekenen dat hij schuld zou bekennen. Op 13 mei 1619 omstreeks 10 uur ‘s ochtends werd het vonnis ten uitvoer gebracht. Johan Van Oldenbarnevelt – de grootste staatsman van ons land – werd onthoofd. Zijn laatste woorden gericht aan het volk:

Johan
Gelooft niet dat ik een landverrader ben. Ik heb oprecht en
vroom gehandeld als een goede patriot en zo zal ik sterven.

Extra informatie

Afmetingen 21 × 148 × 0,6 cm
Format

Paperback

Writer

Jeroen Steenbeek

Andere suggesties…